Trong lĩnh vực đầu tư, chắc hẳn chúng ta đều đã nghe qua về thuật ngữ trái phiếu. Vậy trái phiếu là gì, chúng được phân loại như thế nào? Kênh này có đáng để đầu tư hay không? Hãy cùng BVOTE tìm hiểu về trái phiếu và những thông tin liên quan trong bài viết này.
Trái phiếu là gì?
Trả lời cho câu hỏi trái phiếu là gì, trái phiếu (bonds) là một loại chứng khoán tài chính được phát hành bởi các tổ chức, doanh nghiệp hoặc chính phủ nhằm mục đích vay vốn từ các nhà đầu tư. Đây là một công cụ tài chính phổ biến, xác nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành trái phiếu và cam kết trả lại số tiền gốc ban đầu cùng lãi suất theo điều khoản đã thỏa thuận.
Khi mua một trái phiếu, nhà đầu tư đồng ý cho tổ chức phát hành vay một số tiền tương ứng với mệnh giá của trái phiếu. Trong suốt thời gian vay, nhà đầu tư sẽ nhận được khoản lãi suất theo tỷ lệ lãi suất đã được xác định trước, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của tổ chức phát hành. Khi đến ngày đáo hạn, tổ chức phát hành sẽ trả lại số tiền gốc ban đầu cho nhà đầu tư.
Đặc điểm của trái phiếu
Như vậy chúng ta đã hiểu bản chất trái phiếu là gì, để có thể hiểu rõ hơn về kênh đầu tư này và phân biệt được với các loại chứng khoán khác, hãy tham khảo các đặc điểm nổi bật dưới đây:
- Chủ thể phát hành trái phiếu có thể là Công ty, Doanh nghiệp, thậm chí là Chính phủ Trung ương và chính quyền địa phương.
- Trái phiếu có thể được phát hành dưới hai dạng phát hành công chúng và riêng lẻ. Trái phiếu phát hành công chúng là trái phiếu được chào bán công khai. Còn trái phiếu riêng lẻ là trái phiếu được phát hành không công khai trên thị trường tài chính, dành cho lượng nhà đầu tư nhỏ hơn 100 người.
- Bất kỳ đối tượng nào cũng đều có thể mua trái phiếu, thậm chí là chính phủ. Cùng với đó là có rất nhiều loại trái phiếu có thể lựa chọn, dựa vào mức độ phù hợp với từng đối tượng.
- Người mua trái phiếu được gọi là trái chủ, đóng vai trò là chủ nợ và cho chủ thể phát hành mượn tiền và nhận lãi định kỳ. Khác với người mua cổ phiếu, họ là cổ đông, có quyền tham gia đại hội cổ đông và thông qua các quyết định quan trọng liên quan đến công ty.
- Khoản tiền lãi mà trái chủ nhận được là số tiền cố định được trả đều đặn, không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty phát hành.
- Trái phiếu được coi là một loại chứng khoán nợ, điều này có nghĩa là khi một công ty bị giải thể hoặc phá sản, công ty đó phải trả nợ cho trái chủ trước tiên trước khi phân phối tài sản cho cổ đông.
Trên khía cạnh đầu tư, trái phiếu mang tính ổn định và ít rủi ro hơn cổ phiếu. Điều này làm cho trái phiếu trở thành một loại chứng khoán được nhà đầu tư ưa chuộng.
Phân loại trái phiếu hiện nay
Đối với mỗi loại thị trường khác nhau và căn cứ theo từng cách phân loại sẽ có các loại trái phiếu khác biệt. Bạn có thể tham khảo một số cách phân loại dưới đây mà BVOTE cung cấp.
Phân loại theo người phát hành
Đối với phân loại theo chủ thể phát hành, sẽ có ba loại trái phiếu bao gồm:
- Trái phiếu chính phủ: Là những trái phiếu mà Chính phủ phát hành để thu hút tiền nhàn rỗi từ các cá nhân và tổ chức trong xã hội. Chính phủ thường được xem là nhà phát hành có uy tín nhất trên thị trường và được coi là loại chứng khoán có rủi ro thấp nhất.
- Trái phiếu của ngân hàng và các tổ chức tài chính: Đây là những trái phiếu mà chúng phát hành để phục vụ cho mục đích kinh doanh như thực hiện dự án, tăng vốn điều lệ,…
- Trái phiếu doanh nghiệp: Là những trái phiếu mà các doanh nghiệp (bao gồm nhà nước, doanh nghiệp, công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần) phát hành để hỗ trợ hoạt động kinh doanh như tăng nguồn vốn điều lệ, thực hiện dự án,….
Phân loại theo lợi tức trái phiếu
Có ba loại trên thị trường nếu dựa theo lợi tức trái phiếu, như sau:
- Trái phiếu có lãi suất biến đổi (lãi suất thả nổi): Là loại trái phiếu mà lợi tức được điều chỉnh theo từng giai đoạn thời kỳ. Lợi tức được tính bằng cách nhân mệnh giá với mức lãi suất tham chiếu hiện tại trên thị trường.
- Trái phiếu lãi suất cố định: Là trái phiếu mà lợi tức được xác định dựa trên một tỷ lệ phần trăm (%) cố định, tính trên mệnh giá của trái phiếu.
- Trái phiếu lãi suất bằng không: là loại trái phiếu không trả lãi cho nhà đầu tư. Thay vào đó, nhà đầu tư mua trái phiếu với giá thấp hơn mệnh giá và sau đó được hoàn trả bằng mệnh giá khi đến ngày đáo hạn.
Phân loại theo tính chất trái phiếu
Các loại được phân theo tính chất trái phiếu là gì, hãy tiếp tục tham khảo những thông tin dưới đây:
- Trái phiếu kèm chứng quyền (Warrant-linked Bonds): Nhà đầu tư mua trái phiếu này, sẽ có quyền mua một số lượng cổ phiếu nhất định theo điều kiện của nhà phát hành và các điều khoản đã được xác định cụ thể.
- Trái phiếu chuyển đổi: Đây là loại trái phiếu mà công ty cổ phần phát hành và cho phép người nắm giữ trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu của công ty đó. Quyền chuyển đổi này được thực hiện theo quy định trước khi mua trái phiếu.
- Trái phiếu có thể mua lại (Callable Bond): Với loại trái phiếu này, nhà phát hành được quyền mua lại một phần hoặc toàn bộ số trái phiếu kể cả khi chưa đến ngày hết hạn trái phiếu.
Phân loại theo tính chất đảm bảo thanh toán
Khi phân loại theo tính chất đảm bảo thanh toán, trái phiếu được chia thành hai loại như:
- Trái phiếu đảm bảo: Loại trái phiếu được phát hành kèm theo một tài sản đảm bảo, nhằm đảm bảo trong trường hợp tổ chức không thể thanh toán. Tài sản đảm bảo này có thể là bất động sản hoặc các chứng chỉ ký quỹ.
- Trái phiếu không có đảm bảo: Đây là loại trái phiếu không được bảo đảm thanh toán gốc và lãi từ tài sản của tổ chức phát hành hoặc bên thứ ba, hoặc không có sự bảo lãnh thanh toán từ tổ chức tài chính tín dụng.
Phân loại theo hình thức thức trái phiếu
Dựa theo hình thức trái phiếu, có 2 loại bao gồm:
- Trái phiếu ghi danh: Loại trái phiếu này có ghi tên của chủ sở hữu trái phiếu trên tài liệu chứng từ. Điều này có nghĩa là tên người mua trái phiếu được liên kết trực tiếp với trái phiếu đó. Khi chủ sở hữu trái phiếu ghi danh muốn chuyển nhượng hoặc bán trái phiếu, thì quá trình chuyển nhượng phải được ghi chép và thông báo cho người phát hành trái phiếu.
- Trái phiếu vô danh: Là loại trái phiếu không có tên người sở hữu, người nắm giữ trái phiếu sẽ nhận đủ các quyền lợi như một chủ sở hữu. Việc giao dịch và mua bán trái phiếu này dễ dàng và không có quá nhiều quy định.
Hoạt động của trái phiếu
Đến đây, chắc hẳn nhiều người đang thắc mắc không biết cơ chế hoạt động của trái phiếu là gì. Vậy thì hãy cùng theo dõi thứ tự hoạt động của kênh đầu tư này:
- Phát hành: Doanh nghiệp, tổ chức hoặc chính phủ là những người phát hành trái phiếu sẽ xác định số lượng, giá trị, lãi suất và thời gian đáo hạn của trái phiếu cần phát hành.
- Mua trái phiếu: Nhà đầu tư sẽ tiến hành mua trái phiếu thông qua giao dịch tài chính trên môi giới hoặc các sàn giao dịch.
- Nhận lãi suất: Người mua trái phiếu được nhận lãi suất trái phiếu hàng năm hoặc theo thời gian định kỳ đã quy định trước đó.
- Đáo hạn và hoàn trả vốn: Đến ngày đáo hạn của trái phiếu, người phát hành sẽ trả lại số tiền gốc ban đầu cho trái chủ. Nếu muốn tiếp tục đầu tư, trái chủ có thể tiến hành giao dịch mua trái phiếu mới.
Có nên lựa chọn đầu tư vào trái phiếu?
Có nên lựa chọn đầu tư vào trái phiếu hay không là một quyết định cần được xem xét kỹ lưỡng dựa trên tình hình tài chính cá nhân và mục tiêu đầu tư của từng người. Đầu tiên, đầu tư vào trái phiếu có thể mang lại lợi ích đáng kể. Kênh đầu tư này thường cung cấp lợi tức cố định trong một khoảng thời gian nhất định, đảm bảo thu nhập ổn định và có tính bền vững.
Ngoài ra, trái phiếu có tính chất ít rủi ro hơn so với các loại đầu tư khác như cổ phiếu, vì lợi tức từ chúng không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp phát hành. Đồng thời cũng ít chịu tác động từ biến động động thị trường hơn.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng đầu tư vào trái phiếu cũng có nhược điểm. Các lợi tức từ loại này thường thấp hơn so với tiềm năng sinh lợi từ các loại đầu tư có rủi ro cao hơn như cổ phiếu.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về trái phiếu là gì, đặc điểm và các loại trái phiếu trên thị trường. Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết để có thể đưa ra một quyết định đầu tư hiệu quả.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các khía cạnh khác trong lĩnh vực đầu tư tài chính, hãy truy cập vào danh mục tin tức tại website của chúng tôi để tham khảo các bài viết. Ngoài ra, đừng quên theo dõi Fanpage của BVOTE để cập nhật thông tin mới nhất.
